Revista Haemus Nr. 54-57 - onLine

Haemus Plus Nr. I, 2016/2017

Së shpejti / Curând / Soon...

“Viața începe vineri” de Ioana Pârvulescu în limba albaneză [AL]

“Romani ka dhe një strukturë origjinale. Të gjithë personazhet, edhe kur nuk janë të lidhur me njeri tjetrin, jetojnë paralel me njeri tjetrin. Parvulesku ka shkruar dhe shkruan mjaft non-fiction – për këtë arsye ka një ndjenjë të ndryshme mase në shtjellimin e subjektit dhe të narracionit; por, në libër gjejmë  dhe atmosferë Krishtlindjesh Dikensiane, të përzier me lidhje dashurore, vetmi, mister dhe realitet të ashpër, të gjitha brenda kornizës historike.
Përse ky roman tërhoqi shumë vëmendjen, përse u përkthye menjëherë në një numër të madh gjuhësh? Ndoshta për pyetjet që ngrejnë personazhet e autores dhe fati i tyre? Cila është bota ku ne duam të jetojmë? E shkuara? E tashmja apo e ardhmja? Do të jemi gjithnjë pre e ëndrrës, pa u përpjekur të ndryshojmë të tashmen, që është e ardhmja e të shkuarve të dikurshëm, pra ne jemi ëndrra e tyre? Këtë kishin dashur ata?
Të gjitha këto pyetje ekzistenciale, të shprehura përmes një mjeshtërie të habitshme artistike dhe tejet origjinale, siç thamë dhe më lart, na shtyn ta lexojmë jo vetëm me  kureshtje, por edhe me reflektim.
Në shqip, romanin Jeta fillon të premten e ka sjellë shtëpia botuese PEGI, me përkthimin e shkëlqyer të Kopi Kyçykut, njohës i vjetër e i thellë i gjuhës rumune, por, për më tepër njohës dhe dashurues i shqipes dhe i mundësive të saj të pamata letrare”.
Diana Çuli
Gazeta MAPO, 2017

Joana Parvulesku
Jeta fillon të premten, roman
Shqipëroi Kopi Kyçyku
Botoi PEGI, Tiranë 2017

”Manuel” de Corneliu Zeană în limba albaneză [AL]

Profesor doktori në kardiologji, Korneliu D. Zeana, u lind më 11 prill 1939, në qytetin rumun Rëmniku-Vëlçea. U detyrua të ishte punëtor i thjeshtë në Hekurudhë, fill pasi e përjashtuan nga shkolla për shkak të arrestimit të të atit, mjek e profesor në Universitetin e Kluzh-Napokës. Në këtë qytet, pas shumë pengesash e peripecish të natyrës politike, edhe Korneliu D. Zeana vazhdoi dhe përfundoi me Diplomë të Merituar Fakultetin e Mjekësisë, më 1961. Rezultatet e shkëlqyera në mësime i dhanë të drejtën të zgjidhte vendin e punës. Mjeku i ri kërkoi diçka që hynte në kategorinë e punëve “tepër të vështira”. Themeloi ambulancën dhe shtëpinë e lindjes në komunën Mujereaska të rrethit Vëlçea dhe, pasë pesë vjetësh ushtrimi të profesionit në fshat, u caktua preparator në Fakultetin e Mjekësisë “Karol Davila” të Bukureshtit. Në periudhën 1967-1989 ishte docent pranë katedrës së Mjekësisë së Brendshme dhe të Kardiologjisë.
Korneliu D. Zeana është anștar nderi i Akademisë së Mjekësisë të Rumanisë dhe i Komitetit Drejtues të Shoqatës së Mjekëve Shkrimtarë dhe Publicistë Rumunë (SMSPR), degë e Bashkimit Botëror të Shkrimtarëve Mjekë (UMEM).
Ka botuar poezi, ese dhe proza të shkurtra në organet “Dacia Literara”, “Literatorul”, “Romania Libera”, “Adevarul”, “Contemporanul” etj, është përfshirë si autor në antologji epigramesh dhe në Fonotekën e Artë të Radiopërhapjes Rumune. Është drejtor themelues i revistës “Cugetarea europeană” (Mendimi evropian), që merret kryesisht me filozofinë politike të Bashkimit Evropian; president themelues i Seksionit Rumun të Lëvizjes Evropiane dhe i Shoqatës Evropiane të Kuadrove Mësimdhënëse, seksioni Rumania. Këto shoqata, me seli qëndrore në Bruksel dhe të përfaqësuara në Parlamentin Evropian, promovojnë frymën evropiane në Rumani, por edhe imazhin e saj në Kontinentin Plak.