.JPG) |
| Bukuresht, foto Iulia Enkelana |
Lëvizjet
progresiste që zunë fill në vitin 2011 në Afrikën e Veriut dhe në Lindjen e
Mesme tërhoqën vëmendjen e njerëzimit mbi Mesdheun, duke “rizbuluar” këtë djep
të lashtë të qytetërimit botëror. Zgjerimi i vazhdueshëm i hapësirës
demokratike është duke përftuar edhe një lloj të ri marrëdhëniesh ndërmjet
shteteve, mbështetur në dialogun dhe mirëkuptimin e ndërsjellë, duke nxjerrë në
plan të parë diplomacinë kulturore dhe dialogun ndërkulturor e duke hequr dorë
nga marrëdhëniet e vjetra të ndërtuara mbi forcën ushtarake dhe trysninë
ekonomike. Lloji i ri i marrëdhënieve, që ofron një shans për paqen në botën e
globalizuar, mund të gjejë një burim frymëzimi në botën e hershme të Levantit,
- me “Levant” nënkuptohen
territoret në Mesdheun Lindor, duke përfshirë edhe Sirinë, Libanin, Izraelin,Palestinën,
Jordaninë, Irakun etj.
Potenciali
i Levantit është i madh, jo vetëm ngaqë prej mbi një mijë vjetësh ka qënë djepi
i diplomacisë kulturore, por edhe sepse perandoritë romake, bizantine dhe
otomane kanë krijuar aty, secila në mënyrën e vet, një hapësirë të gjerë
shkëmbimesh, - mallrash dhe idesh, - me dialog kulturor. Ballkani dhe Evropa
Juglindore, për një kohë të gjatë kanë qënë në kontakt me Afrikën e Veriut dhe
me Lindjen e Afërme dhe banorët e kësaj zone kanë përvojë të pasur përsa i
përket dialogut ndërkulturor.
Zona e
Mesdheut Lindor e ka tërhequr gjithnjë Evropën Perëndimore sidomos qysh nga
Rilindja, në periudhën e Romantizmit e deri në kohët moderne, ndërsa admirimi
për Levantin nga ana e mjaft krijuesve të shquar pati si rrjedhojë krijimin e
një numuri të madh veprash letrare, artistike dhe muzikore të pazakonta.
Lidhjet kulturore ndërmjet vendeve ballkanike me ato të Lindjes së Mesme dhe të
Afrikës së Veriut vazhduan deri në gjysmën e dytë të shekullit XX, madje edhe
në periudhën e Luftës së Ftohtë e të regjimeve diktatoriale, përmes formimit të
disa elitave intelektuale të shkolluara në universitetet e Evropës Juglindore
dhe zhvillimit të shkëmbimeve kulturore të ndërsjella. Rimarrja e këtyre
lidhjeve do të përbënte një rast të mirë që larmia e traditave t’u kundërvihet edhe
prirjeve të skajshme për uniformizim në kontekstin e globalizimit të bazuar
kryesisht në përfitime materiale, për një mënyrë jetese sa më afër aspiratave
të njerëzve.
Gjithsa përmendëm më lart
çuan në mbajtjen në Bukuresht, në periudhën 23-25 maj 2013, të Simpoziumit
Ndërkombëtar: “Levanti, djepi i diplomacisë kulturore. Duke rizbuluar
Mesdheun”, organizuar nga Akademia e Diplomacisë Kulturore e Berlinit, - me
president Profesorin Emil Konstantinesku, ish-president i Rumanisë, - nga Senati
dhe Qeveria e Rumanisë, Instituti Kulturor Rumun, Universiteti i Bukureshtit
dhe Fondacioni Rumun për Demokraci.
Në
punimet e Simpoziumit të lartpërmendur morën pjesë shkencëtarë, politikanë,
profesorë, gazetarë, diplomatë, ekspertë dhe aktivistë të të drejtave të njeriut,
artistë, nga të gjitha kontinentet.
Në
seancat plenare dhe në pesë seksione u paraqitën një numur i madh kumtesash me
tematikë të gjerë e të larmishme, të të gjitha fushave, që shtjellonte probleme
me rëndësi të madhe aktuale.
Në
“Deklaratën e Bukureshtit”, që u miratua nga pjesëmarrësit në Simpozium, u
përcaktuan pikësynimet e ardhme, ndër të cilat rizbulimi në thellësi dhe
vlerësimi i trashëgimisë së Levantit; ndërmarrja, mbështetja dhe realizimi i
një numuri aksionesh e dialogjesh politike, kulturore dhe humanitare në zonën e
Mesdheut e më gjerë; nxitja e shteteve dhe popujve të kësaj zone për të pasur
në qendër të vëmendjes respektimin e së kaluarës së përbashkët dhe
ndërgjegjësimin për përgjegjësinë në ndërtimin e një të ardhmjeje me interes të
përbashkët, në kontekstin e unitetit në diversitet.
Në
konkluzionet e formuluara në përfundim të punimeve të Simpoziumit, u vlerësua
lart përmbajtja dhe cilësia e kumtesave të paraqitura nga profesorët e ftuar
shqiptarë Rexhep Meidani dhe Kopi Kyçyku.
HaemusPress